آشنایی با مفهوم کتون و کتواسیدوز - مجله پزشکی

آشنایی با مفهوم کتون و کتواسیدوز

دیابتی ها بیش از دیگران با اصطلاحات پزشکی مرتبط با این بیماری آشنا هستند. از این اصطلاحات می توان به کتون و کتواسیدوز اشاره نمود. نام کتون را حتی در آزمایش هایی که به وسیله پزشکان برای این بیماران درخواست می گردد هم می توان دید. شما از کتون ها و کتواسیدوز چه می دانید؟

کتون ها موادی هستند که در مواردی که بدن شما قادر نباشد انرژی کافی از قند به دست آورد و مجبور گردد از چربی ها برای تامین انرژی مورد احتیاج خود استفاده کند، ساخته می شوند. هنگامی که انسولین کافی برای ورود گلوکز (قند) به درون سلول ها وجود نداشته باشد، بدن به اجبار چربی ها را شکسته و از آنها به اسم منبع انرژی خود استفاده می نماید. با آزاد شدن چربی ها مواد کتونی در کبد فراوری و وارد جریان خون می شوند. این مواد که سمی هستند در خون بالا رفته و در ادرار دفع می گردند. مقادیر بالای مواد کتونی به پیدایش شرایط مرضی خطرناکی منجر می گردد که به آن کتواسیدوز گفته می گردد. چنانچه این شرایط برای شما پیش می آید باید به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید و بستری شوید.

جستجوی مواد کتونی در ادرار بیماران

از چند روش برای جستجوی مواد کتونی در ادرار می توانید بهره ببرید. ساده ترین این روش ها عبارت است از استفاده از نوارهایی که در ادرار فرو برده شده و سپس تغییر رنگ ایجاد شده در نوار تفسیر می گردد. برای این منظور، کافی است یک نوار مخصوص جستجوی کتون ها را در ادرار فرو ببرید و چند ثانیه صبر کنید تا نوار تغییر رنگ دهد. سپس تغییر رنگ پدید آمده در روی نوار را با نمونه های رنگین روی جعبه نوار مقایسه و نتیجه حاصل را در دفتر خود یادداشت کنید. جستجوی مواد کتونی در ادرار شما به اسم یک بیمار دیابتی در موارد زیر ضروری است:

هنگامی که قند خون تان بالاتر از 250 میلی گرم درصد میلی متر است.

هنگامی که احساس بیماری می کنید، دچار سرماخوردگی هستید یا از عفونتی در قسمتی از بدن تان رنج می برید.

در چنین مواردی اگر آزمایش کتون ادرار مثبت باشد، قندخون تان را با روش هایی که یاد گرفته اید به سرعت پایین بیاورید. دو ساعتی صبر کنید و سپس ادرارتان را برای بار دوم برای مواد کتونی آزمایش کنید. چنانچه مواد کتونی هنوز هم در ادرارتان مثبت باشد، با پزشک خانواده تان تماس بگیرید.

کتواسیدوز یعنی چه؟

کتواسیدوز حالتی است که معمولا در اشخاصی بروز می نماید که دیابت نوع یک دارند. کتواسیدوز شرایط خطرناکی است که معمولا ضروری است شخص مبتلا به آن، در بیمارستان بستری گردد. اگر کتواسیدوز به سرعت درمان نگردد، ممکن است حتی باعث مرگ بیمار گردد. کتواسیدوز هنگامی اتفاق می افتد که بدن تان انسولین کافی برای بردن قند به داخل سلول ها جهت تبدیل به انرژی نداشته باشد. وقتی که سلول های شما نتوانند قندی را که احتیاج دارند از خون برداشت نمایند، قندخون تان بسیار بالا خواهد رفت و بدن تان آغاز به تجزیه چربی ها برای تامین انرژی خواهد نمود. این عمل باعث آزاد شدن کتون های سمی به داخل خون تان خواهد شد. اگر شما برای درمان این حالت انسولین دریافت کنید، سه شرایط اتفاق خواهد افتاد:

1 قندخون تان همچنان بالا خواهد رفت.

2 ساخته شدن کتون ها در خون شما ادامه خواهد یافت و میزانی از این کتون ها وارد ادرار شما خواهد شد که نشانه ای از افزایش خطرناک قندخون شماست.

3 سلول های بدن تان به شدت آسیب خواهند دید که این شرایط می تواند به بیماری شدید یا حتی مرگ منجر گردد. کتواسیدوز می تواند به سرعت اتفاق بیفتد، مخصوصا زمانی که شما دچار بیماری هایی چون سرماخوردگی، زکام و عفونت هستید. علت اینکه چرا ضروری است همیشه در مواقع مبتلا شدن به بیماری یا ملاحظه کردن علامت هشداردهنده هیپرگلیسمی (قند خون بالا) قند خون و کتون خود را میزان بگیرید، در همین نکته نهفته است.

علایم هشداردهنده کتواسیدوز

علایم متعددی وجود دارند که می توانند شما را از اتفاق افتادن کتواسیدوز مطلع نمایند. هنگامی که شما علامت های زیر را ملاحظه کردید باید قند خون و کتون ادرار خود را آزمایش کنید. احساس تشنگی زیاد، افزایش دفعات ادرار کردن، کاهش ناگهانی وزن ، احساس ناراحتی در معده و استفراغ و شکم درد. اگر قند خون تان بیش از 240 میلی گرم در دسی لیتر باشد و در ادرارتان کتون وجود داشته باشد، زمان را از دست ندهید و بلافاصله به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید. اگر دچار کاهش سطح هوشیاری شدید باید شخص دیگری شما را به پزشک برساند.

پیشگیری از کتواسیدوز

برای پیشگیری از کتواسیدوز سعی کنید برنامه غذایی خودتان را به طور دقیق رعایت کنید. بعلاوه برنامه فعالیت بدنی روزانه خود را به طور صحیح انجام دهید و تمام احتیاطات لازم را حین ورزش به کار برید. قند خون تان را قبل و بعد از ورزش میزان گیری کنید. دقت کنید هنگامی که قند خون تان از 240 میلی گرم در دسی لیتر بیشتر است درباره اینکه آیا ورزش کردن کار درستی است یا نه؛ با پزشک خود مشورت کنید. ورزش باعث خواهد شد بدن تان چربی بیشتری تجزیه کند و کتون بیشتری وارد جریان خون تان گردد. برنامه تزریق انسولین خود را به طور دقیق مراعات کنید. همیشه میزان مناسب انسولین را طبق برنامه داده شده به وسیله پزشک تزریق کنید.

به خاطر بسپارید

1از پزشک تان نحوه جستجوی مواد کتونی در ادرار را یاد بگیرید.

2 وقتی احساس بیماری می کنید ادرارتان را از نظر وجود یا عدم وجود مواد کتونی آزمایش کنید.

3 قندخون تان را به طور منظم میزان گیری کنید.

4 نتایج آزمایش های کتون ادرار و غلظت های قندخون تان را همیشه در دفترچه دیابت خود ثبت کنید.

منبع:http://www.salamat.com

/ج

منبع: راسخون