سریال قورباغه؛ فراوری بر اساس استاندارد های جهانی ؟! - مجله پزشکی

جهت دریافت خدمات طراحی ویلا کلاسیک با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های ساختمانی ویلا و باغ کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.

محسن جعفری راد| همین ابتدا باید تاکید نمود که اولا، هومن سیدی یکی از بهترین کارگردانان نسل جوان ما در یک دهه اخیر محسوب می گردد و جاه طلبی هایش در ساختار و کارگردانی فیلم هایی مثل سیزده، خشم و هیاهو، اعترافات ذهن خطرناک من و مغز های کوچک زنگ زده، بر کسی پوشیده نیست.

سکانس هایی با تصویرپردازی به شدت سینماتیک، روایت های جاه طلبانه و پرفراز و فرود و به ویژه اجرای خوب بازیگران که همگی نمره خوبی گرفته اند.

نکته دوم اینکه نقد سریالی که فقط سه قسمت از آن گذشته، شاید مرسوم نباشد، اما می تواند چراغ راهنمایی برای دیدن قسمت های بعدی باشد و شاید با نگاهی به نقاط قوت و ضعف آن، کمی موقعیت های پیچیده سریال، آسان تر گردد.

پرواضح است که توقع ما از سریال قورباغه تا به امروز، برآورده نشده است. دو گونه می توان به سریال نگاه کرد. یکی در مقایسه با کار های قبلی هومن سیدی که طبعا پسرفت است و دیگری نگاهی مستقل به خود سریال که باز هم با فیلمنامه و روایتی پر از حفره و سوال های بی پاسخ روبه رو هستیم که در این متن، ترکیبی از هر دو زاویه دید ارایه می گردد.

برای پرهیز از کلی گویی به جزییات و مصادیق سریال می پردازیم و شاید این نوشته را به اولین نقد مفصل چند قسمت نخست سریال قورباغه بدل کند. مثلا عجیب است که حتی از لحاظ ساختاری و اجرا که سیدی مهارت مثال زدنی در آن دارد، با گذشت سه قسمت از سریال، هنوز نتوانسته یک سکانس تماشایی، جذاب و گیرا و به یاد ماندنی، برای مخاطب ارایه کند.

داستان سریال، (خطر لو رفتن داستان) درباره بچه های جنوب شهر است که موادمخدر مصرف می نمایند، به هر قیمتی آدم می کشند، بسیار حراف و در واقع وراج هستند، انواع و اقسام ناسزا ها را به همدیگر می گویند و خشونت را به حداکثر می رسانند و در این میان دو شخصیت با رامین بازی صابر ابر و نوری با بازی نوید محمدزاده، به نوعی در حال تعقیب و گریز یکدیگر هستند.

این ها می تواند ویژگی هایی برای یک سری شخصیت باشد، اما تا به امروز ضرورت و کارکردش معین نشده است. در این میان به نظر می رسد رامین شخصیت اصلی است، اما وجود همین شخصیت هم یکی از ضعف های سریال است. شخصیتی که در پنج دقیقه پایانی قسمت اول کشته می گردد، اما در قسمت دوم شاید به دلیل غلظت خون بالا!

و وجود قلب در سمت راست بدن! (ادعایی که خودش می گوید) حضورش با ارفاق قابل توجیه باشد. وگرنه از زنده بودن او، چرا دو نفری که او را حمل می نمایند، مطلع نمی شوند وقتی طبعا یکی که تازه کشته شده، اما زنده است، تن گرمی دارد؟! آن ها حتی وقتی متوجه می شوند، به قلب او شلیک می نمایند، اما او نمی میرد! چون ادعا می نماید، قلبش، سمت راست بدنش است!

روایت صابر ابر یعنی رامین را روی تصاویر می شنویم که از عجیب و غریب بودن شخصیت خودش، حکایت دارد که کمی تا قسمتی به رازآلودگی و تعلیق یاری می نماید. مثلا می گوید: ناخواسته به جهان میام، این رو مادرم میگه، هر کاری کرد نشه، اما شد، خودش رو از پله ها پرت کرد پایین، هنوز صداش توو گوشمه... و می توان این نوع روایت را به روایت مدرن و مرکزگریز و ابهام برانگیز نسبت داد که در واقع در این نوع روایت ها، همه چیز بر پایه ابهام پیش می رود و برای مخاطب، قابل پیش بینی نیست.

اما مشکل بقیه هستند. بقیه جوان ها از کجا آمده اند؟ چه هدفی دارند؟ چرا آن قدر خشن هستند؟ چرا در بدترین شکل، زندگی می نمایند؟ چرا باید هنگام تزریق مواد، به دستور رامین، یک جوان، به بدترین شکل، کشته گردد؟ چرا شاهد موقعیت های تصنعی زیادی هستیم؟

مثلا کسی، پدرش کشته می گردد، اما حاضر می گردد با قاتل پدرش یعنی سروش که بعدا همگی نوچه نوری می شوند، در یک خانه زندگی کند؟!

عجیب تر اینکه او که ابتدا ام اس دارد و دست و پاچلفتی است، چطور در ادامه به یک قاتل حرفه ای بدل می گردد؟! یا سروش در شرایطی که چند نفر کنارش هستند، از ترس دستگیری، با موتور فرار می نماید و دیگران هیچ کاری برای جلوگیری از فرار او نمی نمایند!

بازی فیلم های هومن سیدی در کارنامه اش، همواره بهترین بوده اند. مثلا سیامک صفری در اعترافات ذهن خطرناک من، نوید محمدزاده و فرهاد اصلانی در مغز های کوچک زنگ زده، حتی یسنا میرطهماسب در سیزده، یا طناز طباطبایی در خشم و هیاهو و...، اما در سریال قورباغه شاهد حضور کسانی هستیم که بسیار حضوری دم دستی و پیش پاافتاده دارند. این ویژگی منفی، زمانی بیشتر حس می گردد که در مقابل صابر ابر و نوید محمدزاده قرار می گیرند.

مثلا در قسمت دوم و هنگام کشته شدن یک مرد که او را با سگ اشتباه گرفته اند، اما، آدم ها حتی به تیپ هم نزدیک نمی شوند و با بازی های آماتوری روبرو هستیم. در واقع هر قدر موقعیت مرکزی روایت، درگیرنماینده، طراحی شده در قسمت دوم و قسمت شلیک، در اجرا، پیش پا افتاده است.

انگار سیدی سعی نموده از هنرجو های آموزشگاهش استفاده کند، اما همگی صرفا حضور فیزیکی دارند و کله های سخنگو هستند. دقیقا مقایسه کنید با بازیگرانی که قبلا توسط سیدی به سینمای ایران معرفی شده و درخشیده اند. از امیر جدیدی در فیلم سیزده گرفته تا مرجان اتفاقیان و نوید پورفرج در مغز های کوچک زنگ زده. اما این بار حجم بازی های دم دستی، بسیار متورم شده است!

سریال قورباغه تا اینجا چند گره افکنی مهم داشته، اما هنوز کد و سرنخی برای گره گشایی دیده نمی گردد. به شکل آشکاری، قسمت اولش از نمونه ای خارجی (فیلم نفرت ساخته متیو کاسوویتس محصول 1995) تاثیر گرفته که دقیقا مثل سه شخصیت همین کار در ابتدای قورباغه عمل شده است و دقیقا آخر یکی از موقعیت ها مثل زنده شدن صابر ابر، انگار با نوعی امداد غیبی روبرو هستیم!

البته سیدی سعی نموده، ایرانیزه کند که البته خشونت بسیار زیادش، متقاعدنماینده نیست. شاید می توان به این شکل گفت که وجه متمایز سریال قورباغه نسبت به سریال های دیگر چند سال اخیر شبکه نمایش خانگی، خشونت زیاد سریال است که شاید در راستای آشنایی زدایی و ساختارشکنی در زاوید دید اجتماعی سیدی نسبت به جوانان جامعه اش باشد، اما تا به اینجا ضرورت و کارکرد روایی و داستانی نداشته است و باورپذیر نیست.

به نقاط قوت سریال هم بپردازیم. از جمله چهره پردازی مطلوب، به خصوص که به یاری آن، سیدی سعی نموده راهنمایی کنترل شده ای از ابر و محمدزاده داشته باشد. تیتراژ، اجرایی نوآورانه دارد. ریتم و ضرباهنگ قسمت سوم بر خلاف دو قسمت اول، خوب است و بهترین قسمت تا حالاست، موسیقی کاملا در خدمت فضای هذیانی کار است.

طراحی صحنه و لباس قابل توجهی دارد و به خصوص جلوه های میدانی و بصری و بعضی قاب بندی ها در خدمت تنش و تعلیق داستان و روایت. اما تا زمانی که داستان درگیرنماینده و همدلی برانگیزی دراختیار نداریم و شخصیت هایی حتی در روایت مدرن که با آن ها همراه شویم، طبیعی است که این نقاط قوت، کاشت های مناسبی برای برداشت های مطلوب نیستند.

از وجود شخصیت صابر ابر بعد از کشته شدنش، بازسازی تصنعی تصادفی بودن مرگ سه نفر با دیالوگ شعاری و بی فایده نوری که می گوید: همواره بزار یه چیزی کم باشه تا بگردند پیداش نمایند، آن جوان دست و پا چلفتی که ناگهان هفت خط می گردد!

یا وقتی مردی که زنش را کتک می زند (طبق ادعای نوری، پدر نوری) را ابتدا تهدید می نماید، اما او به راحتی می تواند جلوی مغازه خودش فریاد بزند و سروش و دوستش را به چنگ خودش در بیاورد، اما به منفعل ترین شکل ممکن می گوید چشم! یا چرا با اشاره نوری، سه تا دوست، به همدیگر و یکی به خودش شلیک می نمایند؟!

یا جوان هایی که بی خود و بی جهت به هم فحش و ناسزا می گویند، بی اساس بودن فلش بک ها و فلش فوروارد ها (برگشت به گذشته و بازگشت به زمان حال و آینده) و به خصوص حجم فحش ها که واقعا بسیار غیرمنطقی است و... سوال های بی پاسخ سریال است که البته امیدواریم در ادامه پاسخ درخور توجهی برای این سوال ها پیدا کنیم.

نتیجه اینکه، شاید هومن سیدی در ادامه نشان دهد که چند قسمت ابتدایی اش، بیشتر حکم آزمون و خطا را داشته و در ادامه بتواند به همان سیدی جاه طلب با سکانس های برجسته و غافلگیرنماینده برگردد. مثل بعضی سکانس های قسمت سوم.

هر چند تا به همین جا هم از سریال هایی ضعیفی مثل دل و آقازاده در سطح بهتری قرار می گیرد، اما توقع مخاطب خاص و عام از سیدی و گروهش به ویژه با تبلیغات پرزرق و برق سریال قورباغه، قطعا بیشتر است. یادمان نرود حتی عوامل سریال، هنگام فراوری آن از استاندارد های جهانی قورباغه گفته بودند، شاید در ادامه، این استاندارد ها دیده گردد.

در واقع خیال می کنیم در ادامه شاهد قسمت های بهتری از سریال قورباغه باشیم، بی خود نگفته اند که خیال، تنها راه زنده ماندن است! سیدی با توقع زیادی که از او می رود انگار در میدان مین قرار است، گاوبازی کند! او البته قبلا با اجرای به شدت مهندسی شده فیلم مغز های کوچک زنگ زده، نشان داده که می تواند از عهده کار های سخت برآید.

باید منتظر ماند و دید سریالی مثل قورباغه می تواند مثل پیروز ترین سریال شبکه نمایش خانگی تا به امروز یعنی فصل اول شهرزاد، مورد پسند مخاطب خاص و عام قرار بگیرد یا نه. پس منتظر می مانیم. شاید هم فراتر از آن ظاهر گردد. به هر حال سیدی اگر برای انبوه سوال های بی پاسخش، پاسخ های متقاعدنماینده در قسمت های بعدی داشته باشد، می تواند به این سطح برسد.