آموزش تصویری هرس درخت انگور
به گزارش مجله پزشکی، هرس درخت انگور را شاید بتوان مهم ترین عملیات سال مدیران تاکستان دانست. هرس درختان انگور زمانی انجام می گردد که این درخت ها هنوز در خواب هستند. به عقیده بعضی اواسط فوریه (حوالی بهمن ماه) برترین زمان برای هرس درخت انگور است، در حالی که بعضی دیگر قبل از آغاز زمستان را برترین زمان هرس انگور می دانند. نکته مهم این است که هرس باید متناسب با شرایط اقلیمی هر منطقه انجام گردد. در این مقاله همه آنچه باید در خصوص هرس درختان انگور بدانید را بیان نموده ایم.
چرا هرس درخت انگور اینقدر مهم است؟
حتماً از باغبانان یا مسئولان تاکستان (و در کل تمام افرادی که دستی در گل و گیاه دارند!) شنیده اید که هرس درختان بخش مهمی از فرایند رشد آنان است. اما دلیل این اهمیت چیست؟
- هرس درخت انگور شرایط محصول را برای امسال و آینده معین می نماید. برش های دقیقی که روی شاخه ها (7 تا 12 سانتی متر جوانه های زنده دارای چوب یک ساله) انجام می گردد، فراوریهای متوالی انگور را معین می نماید.
- هرس درختان آن ها را سالم نگه داشته و از شر چوب های مرده، بیمار یا آسیب دیده خلاص می نماید.
- هرس شرایط را برای فراوری ثابت انگور طی چندین دهه فراهم می آورد.
- هرس فضای باز بین شاخه ها را حفظ می نماید، در نتیجه نور خورشید بهتر به انگور می رسد و شرایط بهتری برای رشد آن ایجاد می گردد.
آیا هرس درخت انگور در انواع مختلف یکسان است؟
هرس درخت انگور در بعضی از انواع آن (مانند تامسون) با دشواری بیشتری همراه است. در این نوع درختان باید در انتخاب چوب دقت زیادی کرد. هر شاخه براساس قدرت درخت باید بین 60 تا 90 سانتی متر هرس گردد. هدف این است که در هر شاخه 6 تا 10 جوانه خوب برای فراوری میوه و چوب باقی بماند.
بیش از تعداد شاخه ها، کیفیت شاخه ها مهم است. شاخه های با قطر میانه، گرد، قهوه ای خوش رنگ و با جوانه هایی در حدود 7.5 تا 9 سانتی متر بهینه هستند. جوانه ها باید به خوبی در معرض نور خورشید قرار گیرند. اگر شاخه ها در سایه رشد نمایند، میوه کیفیت خوبی نخواهد داشت.
مهم نیست از چه روشی برای هرس درخت انگور استفاده می کنید. پرورش دهندگان معتقد هستند هرس درختان انگور به تخصص ویژه احتیاج دارد. پیش هرس را می توان با دستگاهی متصل به تراکتور یا بعضی ربات های خاص انجام داد. با این وجود هیچ ماشینی نمی تواند جایگزین لمس انسان یا توانایی تصمیم گیری مدیر تاکستان گردد.
برترین زمان هرس درخت انگور
زمان اصلی هرس اوایل زمستان است. هرس دیرتر از این زمان ممکن است باعث ریختن شیره انگور و ضعیف شدن گیاه گردد. هرس انگور در هر سال در 2 زمان انجام می گردد:
- هرس زمستانه (سیاه یا خشک)
- هرس تابستانه (سبز)
هرس زمستانه
این هرس بازده سالیانه درخت انگور را تنظیم می نماید. مراحل آن در ادامه فهرست شده اند:
- پاکسازی درخت انگور یا هرس ابتدایی: از آن به عنوان هرس اولیه نیز یاد می گردد. زمانی که درخت به خواب رفته، برترین موقع برای حذف شاخه های مزاحم، بیمار و آفت زده است. هدف از این هرس، آماده کردن درخت انگور برای هرس اصلی در زمستان است.
- هرس اصلی: در انتهای زمستان و زمانی که درختان از خطر سرمازدگی به دور باشند، انجام می گردد. بسته به شرایط آب و هوایی منطقه ها مختلف این هرس در ماه های متفاوتی انجام می گیرد. در منطقه ها سردسیر بهتر است تا انتهای زمستان (و حتی اوایل فروردین) صبر کرد.
هرس تابستانه
هرس تابستانه یا سبز به شیوه های متفاوتی انجام می گردد. سرزنی شاخه های سبز در زمان رشد گیاه انجام می گیرد. تعداد دفعات انجام آن به اندازه رشد شاخه ها بستگی دارد. گاهی شاخه های ناخواسته از روی شاخه اصلی یا تنه رشد می نمایند که باید حذف شوند.
مطلب پیشنهادی:آموزش هرس کردن ریشه گیاه
جوانه های متورم در قسمت پایینی بوته نیز باید حذف شوند. چنین جوانه هایی ممکن است رشد نمایند و شاخه های اضافی روی درخت به وجود بیاورند. گاهی نوک شاخه نیز باید قطع گردد تا جوانه انتهایی آن از بین برود.
هرس سبز به عنوان مکملی برای هرس خشک (زمستانه) در نظر گرفته می گردد. این هرس به توزیع بهتر مواد مغذی در گیاه یاری خواهد نمود. معمولاً زمانی آن را انجام می دهند که رشد جوانه ها روی بوته شروع شده باشد.
نحوه هرس درخت انگور
نحوه هرس درخت انگور موضوع مهمی است که به طور مستقیم بر کیفیت محصول نهایی اثر می گذارد. در حقیقت بسیاری از صاحب نظران تفاوت بین محصول خوب و بد را در نحوه هرس درخت می دانند. هنگام هرس درختان انگور باید تا جایی که ممکن است شاخه های قدیمی را حذف کنید. این کار باعث رشد چوب تازه می گردد (جایی که میوه در آنجا رشد می نماید). همان طور که در قسمت قبل شرح دادیم، برای رشد بهتر میوه باید هرس را در دو فصل زمستان و تابستان انجام داد.
هرس درخت انگور با استفاده از روش نایفن
روش نایفن یکی از روش های خوب هرس کردن درختان انگور است. در این روش از 2 سیم افقی (و نه یک سیم) برای حمایت از درخت انگور استفاده می گردد. قسمت پایینی معمولاً حدود 1 متر و دیگری 1.5 متر از زمین فاصله دارد. درخت انگور در طی رشد بین سیم ها قرار می گیرد و تمام شاخه های بین سیم ها برداشته می شوند. شاخه های انگور در امتداد یک یا دو جوانه پایین تر بریده می شوند. انگورهای بالغ حدود 4 تا 6 شاخه و 5 تا 10 جوانه در هر کدام خواهند داشت.
چرا درخت انگور میوه نمی دهد؟
علل مختلفی ممکن است موجب میوه ندادن درخت انگور شوند؛ از جمله:
- جوان بودن درخت (عمر کمتر از 3 سال)
- کوددهی زیاد
- دریافت کم نور خورشید به دلیل هرس نامناسب
- آفات و بیماری
- احتیاج به گرده افشانی
در ادامه هر یک را به اختصار شرح داده ایم.
مطلب پیشنهادی:زمان بندی مناسب سمپاشی درختان میوه
جوان بودن درخت انگور
حداقل زمانی که درخت انگور برای دادن محصول باید طی کند، 3 سال است. اگر درخت شما زیر این سن را دارد، کاملا طبیعی است که میوه ندهد!
کوددهی زیاد
اگر به درخت انگور خود بیش از حد احتیاجش کود نیتروژن داده اید، ممکن است منجر به رشد شاخه و برگ سرسبز در درخت بدون میوه گردد. این اتفاق در صورت وجود نیتروژن بیش از حد در خاک به وقوع می پیوندد. اگر فکر می کنید درخت انگور شما به این دلیل میوه نداده است، سال بعد کار متفاوتی را انجام دهید.
انگورهای خود را در آینده با محصولی با فسفر بالا و نسبت کود میانه (به عنوان مثال 10/20/10) کود دهید. در صورت امکان آزمایش خاک انجام دهید تا معین گردد به چه چیزی احتیاج دارید. ممکن است تغذیه ای سبک از چای کمپوست و مالچ در ماه های زمستان، تنها چیزی باشد که انگور شما بدان احتیاج دارد.
دریافت کم نور خورشید به دلیل هرس نامناسب
انگورها برای میوه دادن به شکل صحیح، به برخورد مستقیم نور آفتاب احتیاج دارند. میوه انگوری که در سایه رشد می نماید، (اگر درخت میوه بدهد!) کیفیت مطلوبی نخواهد داشت. شاخه های بیش از حد رشدنموده و هرس نشده جلوی رسیدن نور خورشید به گیاه را می گیرند. در نتیجه نحوه هرس درخت انگور بسیار مهم است و در رسیدن نور و هوای مناسب به شاخه ها اهمیت دارد.
شاخه های قدیمی که بیش از 2 سال عمر دارند را قطع کنید. معمولاً رشد تازه شاخه ها روی چوب های یک ساله ایجاد می گردد. در نتیجه چنین شاخه هایی از آفتاب کامل بیشترین بهره را می برند. شاخه های قدیمی تر اغلب میوه نخواهند داد.
وجود آفات و بیماری در درخت انگور
حشرات و سوسک ها همراه با دیگر آفات گیاهی ممکن است به درخت حمله ور شوند و محصول را آلوده نمایند. محصولات را جدا نموده و در سطل آب و ماده شوینده (مثلا صابون) قرار دهید. اگر شدت آفات زیاد است، از اسپری صابون باغبانی برای از بین بردن و متفرق کردن آن ها بهره ببرید.
برای پیشگیری از این معضل نیز هرس درست درخت اهمیت زیادی دارد. هرس موجب گردش هوای صحیح درون شاخه ها می گردد و اجازه تجمع آفات را نمی دهد. بعلاوه همیشه درخت خود را از ریشه آبیاری کنید و شاخ و برگ آن را خشک نگه دارید تا از بروز این مشکل پیشگیری گردد.
احتیاج به گرده افشانی
بیشتر انگورها گل های ماده یا نر و ماده فراوری می نمایند و به وسیله باد گرده افشانی می شوند. بعضی گونه های درخت انگور برای گرده افشانی احتیاج به تاک دیگری دارند (تاک دوم). در خصوص نوع انگور خود تحقیق کنید و از احتیاجهای گرده افشانی آن آگاه شوید.
جمع بندی
در این مطلب در خصوص نحوه هرس درخت انگور، زمان مناسب و انواع هرس صحبت کردیم. بعلاوه دلایل عدم میوه دهی درخت انگور را نیز بیان کردیم. درخت انگور شما برای رشد صحیح به رعایت نکات مخصوص احتیاج دارد که یکی از مهم ترین آن ها دانستن چگونگی هرس آن است. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده و در داشتن درختانی سر حال و با میوه های خوشمزه به شما یاری کند!
منبع: آچاره