باز هم یک ژن دیگر - مجله پزشکی

باز هم یک ژن دیگر

نویسنده: دکتربهاره مرتضی زاده

تقریبا هفته ای نیست که نتایج یک پژوهش تازه در زمینه دیابت منتشر نشود. هزینه های گزاف دیابت و عوارض فراگیر آن چنان بر دوش دولت ها سنگین است که انگار تحقیقات بی تعداد معاصر در مورد این بیماری همچنان ناچیز به نظر می آید. به تازگی یک تیم پژوهشی فرانسوی تحقیقات گسترده ای روی ژن های 122 هزار بیمار دیابتی انجام داده اند. این تحقیقات حاکی از آن است که ژن های مسوول ایجاد دیابت پنج برابر تعدادی است که تا امروز کشف شده بود. این تیم تحقیقاتی بررسی های خود را در دو مرحله جداگانه طرح ریزی کرد. ابتدا محققان 10 جهش ژنتیکی شناخته شده را که گمان می رفت زمینه ساز ایجاد دیابت هستند، جدا کردند. سپس با جمع آوری و مقایسه نتایج تحقیقات ژنتیکی در اروپا، ایالات متحده، کانادا و استرالیا دو ژن را که مستقیما باعث ایجاد این بیماری می شدند، شناسایی کردند. همچنین این تحقیقات به کشف سه ژن دیگر هم منجر شد: ژن هایی که با احتمال بسیار بالا مسوول تغییر سطح گلوکز در این بیماران هستند.

دکتر خوزه فلورس، استاد دانشگاه ماساچوست و عضو این گروه تحقیقاتی می گوید: قبلا 4 ژن دخیل در تنظیم متابولیسم گلوکز شناخته شده بودند. این مطالعه نشان داد که جهش یکی از این 4 ژن قادر است در ایجاد بیماری تیپ 2 نقش داشته باشد. دکتر فلورس معتقد است: نتایج چنین تحقیقاتی راه را برای درک بهتر مسیرهای تنظیم گلوکز هموار می کند. در واقع شناخت دقیق تر عوامل ایجاد بیماری باعث پیدا کردن راه های بهتری هم برای درمان می شود.

بنابر نتایج این مطالعات، نقش اصلی و معین کننده در ایجاد این بیماری را ژنی به نام GIPR-A بر عهده دارد. در افراد عادی GIPR-A پروتئینی را تولید می کند که غذا خوردن باعث تحریک ترشح آن می شود. سپس این پروتئین موجب آزاد شدن انسولین می شود و در نتیجه قندخون بیش از حد افزایش پیدا نمی کند. در بیماران مبتلا به دیابت ساختار GIPR-A تغییراتی پیدا کرده که قادر نیست این پروتئین را به شکل طبیعی بسازد، بنابراین قندخون در این افراد بیش از حد نرمال بالا می رود.

در واقع بیماری دیابت به دو شکل به وجود می آید، یکی اینکه بدن قادر نباشد انسولین کافی ترشح کند و دیگر اینکه انسولین کافی ساخته شود ولی سلول های بدن قادر نباشند آن را شناسایی کنند و این هورمون بی تاثیر باقی بماند.

محققان فرانسوی معتقدند به جز ژن هایی که در این مطالعه کشف شده اند، حتما فاکتورهای ژنتیکی دیگری هم وجود دارند که روی بیماری دیابت اثرگذار هستند.

دکتر فلورس می گوید: تا به امروز فقط 10 درصد از ژن هایی که در تنظیم سطح گلوکز افراد سالم شرکت دارند شناسایی شده اند. مطالعه بیشتر روی تغییرات این ژن ها و هم تاثیرات متقابل ژن ها با محیط می تواند کمک بزرگی برای کشف زمینه ژنتیکی مرتبط با بیماری باشد.

بیماری دیابت به نوع زندگی، رژیم غذایی و بسکمک عوامل محیطی دیگر وابسته است. طبق آمارهای سازمان جهانی بهداشت (WHO) در حال حاضر بیش از 220 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به این بیماری هستند. همچنین طبق همین آمارها یک میلیون انسان در هر سال از طریق این بیماری کشته می شوند.

منبع:www.salamat.com

/ع